Reiziger ‘doet’ Golgotha, een gedicht van Gerrit Achterberg

Techniek: Gemengde techniek

In 1943 verhuisden Cees en zijn vrouw Coby Bantzinger naar Den Haag. Op het adres Nieuwe Havenstraat 58 hield Cees zich schuil voor de Arbeidseinsatz, de tewerkstelling in Duitsland. De Bantzingers bivakkeerden boven drukkerij ANDO. Hier zetten drie mannen hun hand-tekening onder de oprichting van de Mansarde Pers: een clandestiene uitgeverij van bibliofiele dichtbundels. De drie mannen waren Cees Bantzinger, Fokko Tamminga – eigenaar van drukkerij ANDO en drukker van onder meer de illegale kranten Het Parool en Vrij Nederland – en uitgever Bert Bakker. De Mansarde Pers was wel een illegale uitgeverij, maar ze gaven geen politiek-maatschappelijke publicaties uit. Ze waren gespecialiseerd in literaire uitgaven, zoals de bundel ‘Omne Animal’ met erotische gedichten van Bertus Aafjes en Gerrit Achterbergs gedicht “Reiziger ‘doet’ Golgotha” uit 1943.

Dit gedicht begint aldus: “Zij hebben hem, zonder zich af te vragen, of hij het kon verdragen,/ met nagels aan het kruis geslagen.” Bantzinger tekende hierbij de hand van Jezus als een gepijnigde klauw, met in de handpalm een spijker en als enige kleuraccent een straaltje vuurrood bloed. Het enige wat verder van de Christusfiguur te zien is, is een magere, uitgerekte arm. Uit voorstudies blijkt dat de tekenaar eerst het getergde hoofd van Christus erbij had getekend, inclusief doornenkroon. Uiteindelijk deed hij minder en dat werkt suggestief als meer.Het origineel is in de collectie van Anne-Rose, alsmede een aantal gedrukte uitgaven waarvan één met de handtekening van Achterberg. Deze delen zijn ingebonden in één boekje.